Μια συνέντευξη της Έλενας-Όλγας Χρηστίδη, επιστημονικά συνυπεύθυνης του φορέα μας, στην αθηΝΕΑ και την Κυβελη Χατζηζηση για τις θεραπείες μεταστροφής, και την καμπάνια μας #ηταυτότητάσουδενθέλειαλλαγή για την ποινικοποίησή τους.
Διαβάστε την ολόκληρη εδώ.
……………
Ερ: Για ποιους λόγους επιβάλλεται να νομοθετηθεί η απαγόρευση των “θεραπειών” μεταστροφής και πόσο μακριά ή κοντά βρισκόμαστε ως χώρα σε μια τέτοια νομοθετική ρύθμιση;
Aπ: Οι λόγοι αφορούν τις ίδιες τις συνέπειες αυτού του είδους ψευδοθεραπειών, που απειλούν την ψυχική υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των ατόμων που τις υφίστανται. Γι’ αυτό και υπάρχει σύσταση από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ για την απαγόρευσή τους, ενώ έχουν χαρακτηριστεί επίσημα ως βασανιστήρια.
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης είμαστε κοντά σε τέτοιες νομοθετικές πρωτοβουλίες: το 2018 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε την απαγόρευσή τους, ενώ κάποιες χώρες ήδη προχώρησαν στην ποινικοποίησή τους ή είναι πολύ κοντά, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αλβανία, η Μάλτα, περιοχές της Ισπανίας κ.ά.
Σε εθνικό επίπεδο δεν υπάρχει ακόμα κάποια νομοθετική πρωτοβουλία. Παραμένουμε όμως στη διάθεση του κοινοβουλίου και κάθε δημοκρατικού κόμματος για οποιαδήποτε σχετική πρωτοβουλία.
Eρ: Ποιο είναι επιγραμματικά το περιεχόμενο των άρθρων που θα έπρεπε απαραιτήτως να ενταχθούν σε ένα τέτοιο νομοθέτημα;
Aπ: Ως φορέας ψυχικής υγείας δεν θα αναφερθούμε εξαντλητικά στο νομικό κομμάτι, σίγουρα όμως θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται ρητά ένας συμπεριληπτικός ορισμός τους, καθώς και οι πιθανές διαφορετικές ιδιότητες εκείνων που τις εφαρμόζουν, συμπεριλαμβανομένων των γιατρών, των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και των ιερέων/θρησκευτικών και πνευματικών καθοδηγητών.
Εκτός από το αμιγώς ποινικό σκέλος, που πρέπει να αφορά κλιμακωτά τόσο την απόπειρα εφαρμογής όσο και διαφορετικές εκφάνσεις/μεθόδους που χρησιμοποιούνται, καθώς και το αν εφαρμόζονται σε ανήλικα ή ενήλικα άτομα, μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί και για τις επαγγελματικές κυρώσεις αυτών που τις εφάρμοσαν με τις αναγνωρισμένες επαγγελματικές τους ιδιότητες.
Eρ: Πώς και από ποιους φορείς θα μπορούσε να ασκηθεί πίεση προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση (νομοθέτηση) και τι έχει κάνει μέχρι στιγμής το Orlando;
Aπ: Θεωρητικά θα έπρεπε η προσπάθειά μας για σχετική νομοθετική πρωτοβουλία να υποστηρίζεται από εθνικούς φορείς υγείας και ψυχικής υγείας – δυστυχώς όμως οι πρωτοβουλίες που έχουν επιδείξει σε ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα εν γένει είναι (σχεδόν) μηδενικές.
Όσον αφορά τις αμιγώς πολιτικές πρωτοβουλίες, το Orlando LGBT+ έχει δημοσιοποιήσει ευρέως τα αποτελέσματα της πρώτης εθνικής έρευνας που υλοποιήσαμε για το θέμα, τα οποία αποδεικνύουν την ύπαρξη “θεραπειών” μεταστροφής και στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της καμπάνιας μας #ηταυτότητάσουδενθέλειαλλαγή, ενώ συμπεριλάβαμε τόσο τα αποτελέσματα αυτά όσο και την πρότασή μας για ποινικοποίηση και σχετική νομοθετική πρωτοβουλία στο υπόμνημα που αποστείλαμε στην Επιτροπή για την Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+. Μάλιστα, η πρότασή μας αυτή συμπεριλήφθηκε στην τελική έκθεση της Επιτροπής, που πλέον είναι στα χέρια της κυβέρνησης.
Ερ: Σε “θεραπείες” μεταστροφής εμπλέκονται και ιερείς. Με ποιο δικαίωμα;
Απ: Με το δικαίωμα που δίνει η εργαλειοποίηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιστημονικών δεδομένων όταν λειτουργεί κάποιος χωρίς κανέναν απολύτως έλεγχο και από θέση ισχύος. Εξηγούμαι: πολλά ένθεα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα βρίσκουν υποστήριξη και ενδυνάμωση στην Εκκλησία και την άσκηση της πίστης τους. Το δικαίωμά τους αυτό όμως πρέπει να διασφαλίζεται έτσι ώστε η Εκκλησία να μην είναι ελεύθερη να τα κακοποιεί στο όνομα αυτής της πίστης.
Με λίγα λόγια: απόλυτος σεβασμός στην πίστη και την πνευματικότητα, εκτός αν οι λειτουργοί τους τα χρησιμοποιούν κακοποιητικά και παραβιαστικά. Θα σκεφτόμασταν, για παράδειγμα, ότι ένας ιερέας δικαιούται να κακοποιήσει σωματικά κάποιον γιατί με βάση την πίστη του αυτό θα του προσφέρει κάθαρση και εξαγνισμό;
Με τον ίδιο τρόπο να τους απαγορεύεται να ασκούν και ψυχολογική βία στο όνομα της αντιμετώπισης της αμαρτίας.
Eρ: Τα τελευταία χρόνια βαδίζουμε προς έναν πιο πολύχρωμο κόσμο ή ακόμη όλα είναι ασπρόμαυρα;
Απ: Θα έλεγα, τίποτα από τα δύο. Η κοινωνία προχωρά και αλλάζει – είμαστε εδώ και μιλάμε ακριβώς γιατί τίποτα δεν μένει εντελώς σταθερό επί μακρόν. Με αυτή την έννοια έχουν γίνει σημαντικά βήματα εξέλιξης και στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, η ορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ (ή η “πολυχρωμία”, αν θέλετε) ενισχύει τις αντιδραστικές, συντηρητικές φωνές. Όσο αυξάνονται οι διεκδικήσεις, αυξάνονται και οι ρητές αρνήσεις, οι αντιδράσεις, οι επιθέσεις.
Ο στόχος δεν είναι η “κανονικοποίηση” των ΛΟΑΤΚΙ+ στην κατεύθυνση της μη ύπαρξης ποικιλομορφίας βιωμάτων και ταυτοτήτων, αλλά το να αντέχουμε λίγο παραπάνω χωρίς να πρέπει να τα κατατάσσουμε όλα ως κανονικά με βάση ένα παρωχημένο πλαίσιο “κανονικότητας” για το τι σημαίνει άνδρας και γυναίκα, σεξουαλικότητα, σχεσιακότητα, φύλο.
Στόχος είναι να αλλάξουμε το πλαίσιο.