Οrlando: Mε αφορμή την επέτειο θανάτου της Virginia Wolf

Σαν σήμερα, στις 28 Μαρτίου 1941, η Βιρτζίνια Γουλφ πηγαίνει στις όχθες του ποταμού Ουζ, βάζει πέτρες στις τσέπες της του πανωφοριού της και αυτοκτονεί με πνιγμό. Με αφορμή την επέτειο του θανάτου της, για όσα άτομα δεν το έχουν διαβάσει, παραθέτουμε το απόσπασμα από το site μας όπου εξηγούμε γιατί ο επιστημονικός μας φορέας ονομάστηκε Ορλάντο -και στην συνέχεια ένα απόσπασμα του ομώνυμου βιβλίου της Γουλφ.
……………………………………………………….
 
“Εμπνευσμένο από το ομώνυμο βιβλίο της Βιρτζίνια Γουλφ (Ορλάντο: Μία βιογραφία, 1928). Κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου είναι το άτομο με το όνομα Ορλάντο, που γεννιέται και ζει ως άνδρας τις πρώτες δεκαετίες της ζωής του, αλλά στα 30 του ξυπνάει ένα πρωί και είναι γυναίκα -και συνεχίζει να ζει ως γυναίκα ως το τέλος της ζωής της.
 
Την περίοδο της συγγραφής του, η Γουλφ βίωνε έναν έντονο έρωτα με τη σύντροφό της Βίτα, που έσπαγε τους ετεροκανονικούς κανόνες της εποχής και της συζυγικής ζωής που διατηρούσαν και οι δύο. Την ίδια περίοδο, όπως και στο μεγαλύτερο διάστημα της ζωής της, η Γουλφ έρχεται αντιμέτωπη με τη διπολική διαταραχή και εν τέλει αυτοκτονεί το 1941.
Τόσο το έργο όσο και η ζωή της Γουλφ αμφισβητούν διαχρονικές κοινωνικές νόρμες γύρω από τη σεξουαλικότητα, το φύλο αλλά και την ψυχική ασθένεια: το Ορλάντο είναι ένα έργο που -ακόμα- συχνά χαρακτηρίζεται ως νουβέλα επιστημονικής φαντασίας, όχι μόνο για τον αφηγηματικό του χρόνο που εκτείνεται σε τρεις αιώνες, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο διαπραγματεύεται το φύλο. Η ίδια η Γουλφ κινήθηκε έξω από τα όρια των κοινωνικών αναπαραστάσεων για το φύλο τόσο στα βιβλία της όσο και στη ζωή της και έξω από τα στερεότυπα του στίγματος για την ψυχική υγεία, αφήνοντας πίσω της ένα μεγαλειώδες έργο. Εν τέλει δεν έζησε ούτε έγραψε με όρους επιστημονικής φαντασίας, αλλά διευρύνοντας την ήδη γνωστή πραγματικότητα.
 
Θεωρούμε ότι οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες και δη οι επιστήμες που σχετίζονται με την ψυχική υγεία οφείλουν να έχουν ακριβώς τον ίδιο στόχο: αναγνωρίζοντας την ανθρώπινη εμπειρία να χρησιμοποιούν τα επιστημονικά εργαλεία για να διευρύνουν και να ανακατασκευάζουν όπου χρειάζεται την ήδη γνωστή “πραγματικότητα”, ώστε να δημιουργείται πάντα ασφαλής και κατάλληλος χώρος για κάθε προσωπικό βίωμα.”
……………………………………………………………..
“Σύντομα ο δροσερός αέρας έκανε τη δουλειά του. Έκπληκτη η Ορλάντο ανακάλυψε ότι ένιωθε τρομερά ανακουφισμένη που ήταν μόνη της. Παρακολουθούσε τις χαρούμενες βαρκούλες που έπλεαν στο ποτάμι. Χωρίς αμφιβολία, αυτό το θέαμα της έφερνε στο νου ένα δύο περιστατικά του παρελθόντος. Κάθισε κάτω από μιαν όμορφη ιτιά κι έπεσε σε βαθιά περισυλλογή. Κάθισε εκεί μέχρι που τ’αστέρια εμφανίστηκαν στον ουρανό. Τότε σηκώθηκε, γύρισε και πήγε στο σπίτι, όπου χώθηκε στο δωμάτιό της και κλείδωσε την πόρτα. Άνοιξε μια ντουλάπα όπου κρεμόντουσαν ακόμη πολλά από τα ρούχα που φορούσε όταν ήταν ακόμη ένας κομψός νέος, και απ’αυτό διάλεξε ένα μαύρο βελούδινο σακάκι πλούσια στολισμένο με βενετσιάνικη δαντέλα. Ήταν κάπως έξω απ’ τη μόδα, πράγματι, αλλά της πήγαινε πολύ όμορφα και φορώντας το έμοιαζε με νεαρό Λόρδο. Έκανε μερικές στροφές μπροστά στον καθρέφτη για να βεβαιωθεί ότι τα μεσοφόρια δεν την είχαν κάνει να χάσει την ελευθερία στις κινήσεις των ποδιών της, και έπειτα βγήκε έξω με κάθε μυστικότητα. Ήταν μια πρώιμη απριλιάτικη βραδιά (…)
 
Το καθετί φάνταζε στην πιο εύθραυστη μορφή του∙ όλα τα σχήματα έμοιαζαν σαν έτοιμα να διαλυθούν και κάθε στιγμή μια ασημένια σταγόνα τα ξαναζωντάνευε. Αυτή θα ’πρεπε να είναι η μορφή της συζήτησης, σκέφτηκε η Ορλάντο (παραδομένη σε μια ανόητη ονειροπόληση)∙ αυτή θα έπρεπε να είναι η μορφή της κοινωνίας, της φιλίας, της αγάπης. Επειδή, ένας Θεός ξέρει γιατί, την στιγμή ακριβώς που έχουμε χάσει κάθε πίστη μες στην ανθρώπινη επαφή, κάποιος τυχαίος συνδυασμός σιτοβολώνα και δέντρων, ή μιας θημωνιάς κι ενός κάρου, μας παρουσιάζεται σαν ένα τόσο τέλειο σύμβολο του απρόσιτου, που αρχίζουμε ξανά την αναζήτηση.”
 
*περιγραφή εικόνας: η αφίσα της ταινίας Orlando με πρωταγωνίστρια την Tilda Swinton. Στην φωτογραφία η Swinton ως ο Άγγλος ευγενής Ορλάντο με μαύρα ρούχα βικτωριανής εποχής, ποζάρει σε ένα δωμάτιο με ασπρόμαυρο πάτωμα, και στο φόντο πολλά λευκά αναμμένα κεριά σε μανουάλια και ξυλόγλυπτοι τοίχοι.