17ο Κεφάλαιο: «Πολιτική Συμμετοχή, Δράση και ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες»
Συγγραφέας: Θεόφιλος Γκινόπουλος, PhD. Μεταδιδακτορικος ερευνητής Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ερευνητικός συνεργάτης πανεπιστημίου Greenwich, επιστημονικός συνεργάτης Orlando LGBT+.
Συνεχίζουμε σταθερά τις Δευτεριάτικες παρουσιάσεις των κεφαλαίων του βιβλίου μας («Συμπερίληψη και Ανθεκτικότητα: Βασικές Αρχές στη Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία για ζητήματα Σεξουαλικού Προσανατολισμού, Ταυτότητας, Έκφρασης και Χαρακτηριστικών Φύλου», εκ. Gutenberg, Επιμέλεια Παπαθανασίου-Χρηστίδη).
Έχουμε μπει ήδη στα κεφάλαια που ανήκουν στο τελευταίο μέρος του βιβλίου, με γενικό τίτλο «ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και πολιτικές ανθεκτικότητας». Με τα κεφάλαια αυτά αποπειραθήκαμε να αναδείξουμε τη σύνδεση της ψυχικής ανθεκτικότητας με τις πολιτικές και κοινοτικές διεργασίας μιας μειονότητας -τα συλλογικά τραύματα, την αόρατη ιστορία και τις διεκδικήσεις της. Στεκόμαστε ισχυρά για το επιχείρημα ότι καμιά προσέγγιση ενδυνάμωσης και υπηρεσιών (ψυχικής) υγείας δεν μπορεί να είναι ουσιαστικά συμπεριληπτική και αποτελεσματική, αν δεν έχει βάση στην συλλογική γνώση της ιστορίας της κοινότητας που αφορά και δεν παίρνει θέση στην διεκδίκηση των δικαιωμάτων της. Σε αυτό το πλαίσιο θεωρούμε πολύτιμο για τον τόμο μας αυτό το τελευταίο του μέρος.
Στο παρόν κεφάλαιο, το προτελευταίο του συλλογικού τόμου μας, ο συγγραφέας εξετάζει, βασιζόμενος στις αρχές της κοινωνικής ψυχολογίας, την έννοια της πολιτικής συμμετοχής, τα κίνητρά της και τις μορφές που αυτή παίρνει κατά την διεκδίκηση ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων.
Όλες-οι-α για παράδειγμα έχουμε ακούσει την γνωστή ερώτηση:
«Γιατί χρειάζεται να γίνεται Pride/Φεστιβάλ Υπερηφάνειας;»
Ο συγγραφέας δίνει κάποιες εύστοχες απαντήσεις, γράφοντας:
«Οι παρελάσεις υπερηφάνειας αποτελούν εκφράσεις συλλογικής ταυτότητας και οράματος για το μέλλον. Ταυτόχρονα, αποτελούν ένα κίνημα που χαρακτηρίζεται από μία συλλογική ενέργεια με τη μορφή μίας συναισθηματικής έκφρασης και αίσθησης του ανήκειν σε μία ομάδα. Η αίσθηση αυτή είναι ισχυρότερη απο την αίσθηση ατομικής μας ταυτότητας (Eyermann, 2001). Σε διάφορες συνεντεύξεις ακτιβιστών ανα τον κόσμο (π.χ. Peterson, Wahlstrom και Wennerhag, 2018), η συμμετοχή στις παρελάσεις υπερηφάνειας χαρακτηρίστηκε ως ένα ξεχωριστό σημαντικό γεγονός ζωής και νοηματοδότησης της προσωπικής ταυτότητας των συμμετεχόντων σε αυτές, ως γεγονός με υπαρξιακή σημασία (…).
Αξίζει να σημειωθεί, ότι εκτός από τον ενδο-ομαδικό χαρακτήρα των παρελάσεων υπερηφάνειας, δηλαδή στοιχεία που έχουν να κάνουν με την έκφραση ταυτότητας των συμμετεχόντων, οι παρελάσεις χαρακτηρίζονται και από έναν εξω-ομαδικό προσανατολισμό. Με όρους κοινωνικής ταυτότητας (π.χ. Gkinopoulos και Ηegarty, 2018), συλλογικές εκδηλώσεις όπως οι παρελάσεις υπερηφάνειας έχουν ως στόχο να αναδείξουν την κοινότητα και την ομάδα στους πολιτικούς αντιπάλους, μεταφέροντας ένα ή περισσότερα πολιτικά μηνύματα.»
Το κεφάλαιο αυτό αποτελεί με έναν τρόπο τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην κοινωνική ψυχολογία και την κλινική κοινοτική προσέγγιση της ατομικής ψυχοθεραπείας/συμβουλευτικής, αναδεικνύοντας με τον πιο εύστοχο τρόπο γιατί εμείς, ως επαγγελματίες ψυχοκοινωνικής στήριξης, χρειάζεται να έχουμε γνώση και συνειδητότητα ως προς τις κοινωνικές διεργασίες που αφορούν μία μειονότητα, με μέλη της οποίας μπορεί να εργαζόμαστε.
Ο συγγραφέας στον επίλογό του αναφέρει ακριβώς σε σχέση με αυτό:
«Aν μη τι άλλο, η πολιτική συμμετοχή και δράση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση, διατήρηση και υπεράσπιση των ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτοτήτων. Ακόμη και όταν μιλάμε με όρους ατομικής ταυτότητας, ατομικών χαρακτηριστικών και ατομικών κινήτρων, βλέπουμε ότι είναι αδύνατο να μην εμπεριέχεται σε κάθε ατομική προσέγγιση η έννοια του κοινωνικού, είτε με τη μορφή συλλογικότητας και ομάδας, είτε με τη μορφή πολιτικών πρακτικών και αποφάσεων σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας και κυβέρνησης. Εξαιτίας της έντονης παρουσίας του ‘κοινωνικού’ στο ‘ατομικό’ επίπεδο εξήγησης της πολιτικής συμμετοχής των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, βλέπουμε τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που παίζει η κοινότητα σαν ένας χώρος παροχής ασφάλειας και αίσθησης του ανήκειν και σαν ένας χώρος αίσθησης συλλογικής ταύτισης και οργάνωσης των μελών της.»
Κλείνουμε τη σημερινή παρουσίαση με την εισαγωγική φράση του κεφαλαίου:
«Η πρόοδος των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη – μερικές φορές και έμμεσα – με τους πολλαπλούς αγώνες για ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ελευθερία».
Michael Bronski, Global Gay: How Gay Culture is Changing the World (Martel, 2018)
*Περιγραφή φωτογραφίας: H πρώτη επέτειος του Stonewall το 1970. Ασπρόμαυρη φωτογραφία από την διαδήλωση/παρέλαση, γεμάτη κόσμο, μπροστά άνθρωποι κρατούν ένα πανό που γράφει “CHRISTOPHER STREET GAY LIBERATION DAY 1970”.
Πηγή: http://inmagazine.ca/2018/05/flashback