Στην Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων όπως παρουσιάστηκε πριν λίγες ημέρες υπάρχει μία ηχηρή απουσία: λείπει οποιαδήποτε αναφορά σε εκφοβισμό με ομοφοβικα, αμφιφοβικά, τρανσφοβικά ή ιντερφοβικά κίνητρα, παρότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά και έφηβα άτομα βρίσκονται σε δυσανάλογα μεγαλύτερη επικινδυνότητα να γίνουν στόχοι εκφοβισμού, όπως αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία (π.χ. Blackburn et al., 2024). Αναφέρεται μόνο η έμφυλη διάσταση της βίας και της κακοποίησης, αλλά με τρόπο αποσπασματικό και χωρίς σύνδεση με τα γενεσιουργά αίτια.
Ταυτόχρονα, στην κορυφή των προτάσεων για την πρόληψη της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, την ενδυνάμωση παιδιών και την υποστήριξη θυμάτων βρίσκονται τα εργαστήρια δεξιοτήτων, από τα οποία όμως έχει αφαιρεθεί σχετικό υλικό για ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα, όπως αυτό που είχε καταθέσει η Μαίρη Χιόνη, εκπαιδευτικός και επιστημονική συνεργάτιδα του φορέα μας. Συγκεκριμένα, η Μ. Χιόνη, είχε υποβάλει μέσω της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας -υπηρεσίας του Υπουργείου Παιδείας- εκπαιδευτικό υλικό για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων με τίτλο: «Αισθάνομαι ασφαλής στο πολύχρωμο σχολείο μου». Το υλικό για μαθήτριες και μαθητές ΣΤ΄ Δημοτικού και Γυμνασίου είχε εγκριθεί, αφού πληρούσε τα απαιτούμενα κριτήρια και συμπεριληφθεί, στον τρίτο άξονα «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη. Αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα». Υπήρχε αναρτημένο στο ΟΠΣ -Προγράμματα & Εφαρμογές Εργαστηρίων από την Πιλοτική Εφαρμογή και Νέες Προτάσεις 2021, του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων. Το υλικό αυτό δεν εμφανίζεται πλέον στην αντίστοιχη πλατφόρμα, ούτε και στην αντίστοιχη θεματική ενότητα που υπάρχει στο Ψηφιακό Αποθετήριο του φορέα. Αφαιρέθηκε χωρίς καμία προηγούμενη ενημέρωση και παρά τα αιτήματά της στις 19.9, 21.10 και 23.10.2024 προς το ΙΕΠ για πληροφόρηση, μέχρι σήμερα δεν έχει πάρει απάντηση.
Επιπλέον δεν εντοπίζεται στην πλατφόρμα του ΙΕΠ υλικό που έχει εκπονήσει στο πλαίσιο του προγράμματος: «Επιμορφωτικό – υποστηρικτικό υλικό – Πράξη: Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις δεξιότητες μέσω εργαστηρίων» (MIS 5092064), με τίτλο: Α. «ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΜΨΥΧΩΣΗΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ. Οδηγός εκπαιδευτικού για την παιδαγωγική και διδακτική μεθοδολογία προαγωγής των δεξιοτήτων στο Γυμνάσιο. Το παράδειγμα της Περιεκτικής Σεξουαλικής Αγωγής Β. δύο (βιντεο) μαθήματα: «”Συναίνεση” και “Επιθετική, παθητική και αποφασιστική συμπεριφορά”». Για το ίδιο θέμα έχουν σταλεί από τον Συνήγορο του Πολίτη- μέσω της Βοηθού Συνηγόρου του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού- έγγραφο στις 2/12/2024, και δύο υπενθυμίσεις για μη απάντηση εγγράφου στις 23/1/2025 και 24/2/2025. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει απάντηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημιουργός του εγκεκριμένου εκπαιδευτικού υλικού και εκπονήτρια επιμορφωτικού – υποστηρικτικού υλικού έχει υποστηρίξει τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων ως μέλος της Επιστημονικής τους Ομάδας, επιμορφώτρια επιμορφωτών και πολλαπλασιάστρια.
Η αφαίρεση υλικού Συμπεριληπτικής Σεξουαλικής Αγωγής και ΛΟΑΤΚΙ+ ζητημάτων, έρχεται σε μία εποχή που τα ανθρώπινα δικαιώματα αμφισβητούνται, με τα παιδιά και τα έφηβα άτομα να δέχονται κατακλυσμιαία ερεθίσματα, χωρίς τις δεξιότητες να αντιμετωπίσουν. Τα εργαλεία που προσφέρονται μέσα από τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων αποτελούν παράθυρα και καθρέφτες για την ανάπτυξη δεξιοτήτων πρόληψης και διαχείρισης καταστάσεων συνδεδεμένων με περιστατικά εκφοβισμού και βίας στη σχολική κοινότητα.
Σε μία εποχή ραγδαίας συντηρητικοποίησης και ανόδου του ακροδεξιού αντι-gender και αντι-ΛΟΑΤΚΙ+ λόγου, η έλλειψη κάθε αναφοράς σε ομοφοβικό, αμφιφοβικό, τρανσφοβικό και ιντερφοβικό εκφοβισμό στην έκθεση της Εθνικής Στρατηγικής σηματοδοτεί την αορατοποίηση και τον περαιτέρω αποκλεισμό και στοχοποίηση ΛΟΑΤΚΙ+, και ειδικά τρανς, παιδιών και εφήβων. Η βία και η παραβατικότητα ανήλικων και μη, όπως και ο εκφοβισμός δε συμβαίνουν μέσα σε κοινωνικό και πολιτικό κενό και οι πιο συχνά στοχοποιημένες ομάδες στο σχολικό πλαίσιο είναι οι ίδιες που βιώνουν περιθωριοποίηση και αποκλεισμό στην ευρύτερη κοινωνία -ως αποτέλεσμα ρητορικής και πολιτικών τις οποίες προωθεί η ίδια κυβέρνηση που δημιουργεί τον ηθικό πανικό όταν εμφανίζονται.
Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού είναι η αναγνώριση του και η σαφής αναφορά στα χαρακτηριστικά που στοχοποιεί -οποιαδήποτε άλλη πρακτική συμβάλλει στη διαιώνιση της ενοχής και του στίγματος. Με την αποσιώπηση της ομοφοβίας, της αμφιφοβίας, της τρανσφοβίας και της ιντερφοβίας, η έκθεση της Εθνικής Στρατηγικής αφαιρεί και τη δυνατότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισής τους, τόσο στο σχολείο όσο και στην κοινότητα -καθιστώντας εν τέλει το ίδιο της το περιεχόμενο τίποτα περισσότερο από ευχολόγιο.
Απαιτούμε επομένως:
-την άμεση επαναφορά του σχετικού υλικού, όπως και τη θεσμοθέτηση κινήτρων για την παραγωγή επικαιροποιημένου συναφούς περιεχομένου
– την εισαγωγή μαθήματος συμπεριληπτική σεξουαλικής εκπαίδευσης σε κάθε σχολική βαθμίδα
-την επικαιροποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων ώστε να αναγνωρίζει ρητά τον ομοφοβικό, αμφιφοβικό, τρανσφοβικό και ιντερφοβικό εκφοβισμό και να ενσωματώνει τις απαραίτητες κατευθυντήριες για την ουσιαστική αντιμετώπισή του και
– ένα συνολικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης των παιδιών και των οικογνειών που αντιμετωπίζουν επικινδυνότητα και αντιξοοότητες.
Επιπλέον όμως αναγνωρίζουμε ότι καμία επικαιροποίηση μεμονωμένων εργαλείων δεν είναι από μόνη της αρκετή, αν το κράτος και η κυβέρνηση επανειλημμένα δείχνουν ότι δεν αξίζουν το ίδιο τα δικαιώματα και οι ζωές όλων των ανθρώπων, ότι ιεραρχούν άτομα και πληθυσμούς με βάση έμφυλα, φυλετικά, ταξικά και άλλα χαρακτηριστικά τους, και ότι αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί για την κοινωνική προστασία τους.
Θα συνεχίσουμε να αντιστεκόμαστε στο δόγμα που θέλει τις διακρίσεις κάθε είδους ως «φυσικές» και τις κοινωνικές ανισότητες αναπόφευκτες.
Στεκόμαστε στην απέναντι πλευρά.