Ξεκινώντας η νέα ακαδημαϊκή/επαγγελματική/εκπαιδευτική χρονιά, θέλουμε να ευχαριστήσουμε όσα άτομα και φορείς έχετε ήδη επικοινωνήσει μαζί μας διερευνώντας τρόπους επιμόρφωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα κατά την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας/ψυχοκοινωνικής στήριξης.
Η συναδελφική εμπιστοσύνη και η άριστη συνεργασία που έχουμε ήδη με αρκετές-ούς-ά από εσάς είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή στην συλλογική προσπάθεια αλλαγής των θεραπευτικών πλαισίων ως προς τα ζητήματα του φύλου και της σεξουαλικότητας: από (επανα)τραυματικά, κακοποιητικά ή απλώς ανασφαλή σε συμπεριληπτικά, ασφαλή, επανορθωτικά πλαίσια και θεραπευτικές σχέσεις -με στόχο όχι κάποιου είδους “τελειότητα” ή την αίσθηση παντογνώστη, αλλά αντίθετα την αναγνώριση των εσωτερικών προκαταλήψεων, το άνοιγμα προς όσα δεν γνωρίζουμε τόσο καλά, την αντοχή στην αβεβαιότητα γύρω από όσα στερεοτυπικά μας ακολουθούν από την γέννησή μας.
Θέλουμε όμως, με αφορμή τα τόσα σχετικά μηνύματα, να εξηγήσουμε και το εξής: ως φορέας με την συγκεκριμένη εξειδίκευση στον χώρο της ψυχικής υγείας, θεωρούμε ότι φέρουμε και μία βαρύνουσα δεοντολογική ευθύνη: να καταδεικνύουμε ότι είναι απαραίτητη κάθε ουσιαστική προσπάθεια προς επιμόρφωση και, αντίθετα, επικίνδυνη κάθε προσέγγιση των ΛΟΑΤΚΙ+ ζητημάτων από ειδικούς ψυχικής υγείας ως κάτι που μπορεί να καλυφθεί επιφανειακά ή ακόμα και εργαλειοποιητικά μέσα σε λίγες ώρες, όταν ξεκινάμε από το μηδέν.
Έχουμε δεχτεί δεκάδες προτάσεις από φορείς ψυχικής υγείας, μεγαλύτερους ή μικρότερους, για “εκπαίδευση” σε ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα διάρκειας λίγων ωρών ή και σε μορφή εισήγησης μίας ώρας, διάστημα στο οποίο θέτουν ως στόχο “να είναι σε θέση οι επαγγελματίες να παρέχουν συμπεριληπτικές, ασφαλείς υπηρεσίες”.
Πολλοί από αυτούς τους φορείς, όταν επισημαίνουμε ότι μια τόσο σύντομη προσέγγιση είναι όχι μόνο επιφανειακή αλλά επικίνδυνη για επαγγελματίες που δεν γνωρίζουν από ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα και ταυτόχρονα παρέχουν υπηρεσίες σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, προς τιμήν τους το αναγνωρίζουν και έτσι διερευνούμε από κοινού έναν ρεαλιστικό τρόπο σταδιακής επιμόρφωσης και αλληλεπίδρασης. Πολλοί όχι -και σε αυτήν την περίπτωση εκ μέρους μας αποσυρόμαστε από την πιθανότητα συνεργασίας.
Θα ήταν το πιο εύκολο για τον φορέα μας να αρχίσει να επισκέπτεται άλλους φορείς ψυχικής υγείας για μία ή δύο ώρες άπαξ και μετά να απαριθμεί μία εντυπωσιακή λίστα “διάσημων” φορέων με τους οποίους έχουμε “συνεργαστεί” ή έχουμε “εκπαιδεύσει”. Φορείς οι οποίοι για άλλα ζητήματα δέχονται να αφιερώσουν χρόνο για οργανωμένες εκπαιδεύσεις του προσωπικού τους.
Θα ήταν όμως επίσης αντιδεοντολογικό, ξεπλυματικό και επικίνδυνο εκ μέρους μας αν το κάναμε.
Για αυτό, μεταξύ άλλων, θεωρούμε απαραίτητη και την ύπαρξη υποχρεωτικών σχετικών μαθημάτων σε προπτυχιακά τμήματα υγείας/ψυχικής υγείας/κοινωνικής εργασίας: αποτελούν αναγνώριση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ και μετέπειτα τυχόν ληπτ(ρι)ών των υπηρεσιών και είναι ένα πρώτο βασικό βήμα, στο πλαίσιο της δωρεάν δημόσιας εκπαίδευσης, για τους/τις μετέπειτα επαγγελματίες.
Επίσης σχετικά μαθήματα στα ιδιωτικά προγράμματα εκπαίδευσης στην ψυχοθεραπεία και την συμβουλευτική -προγράμματα που κοστίζουν ακριβά και που απαιτούν (εύλογα) μακροχρόνια δέσμευση εκ μέρους των εκπαιδευόμενων, αλλά ακόμα δεν συμπεριλαμβάνουν σαφώς τα ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα στα προγράμματα σπουδών τους.
Γνωρίζουμε καλά ότι η αλλαγή έρχεται αργά, και όλοι-ες-α μπορούμε να συνεισφέρουμε σε αυτήν. Ξέρουμε όμως επίσης ότι δεν έρχεται ποτέ αν ξεκινάς από το λάθος σημείο.
Ας είναι αυτή άλλη μια χρονιά αλλαγής στο πεδίο της ψυχοκοινωνικής στήριξης και των ΛΟΑΤΚΙ+ θεμάτων -το δικαιούνται τα άτομα που λαμβάνουν υπηρεσίες, το απαιτούν τα επιστημονικά δεδομένα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, το προσπαθούν οι κοινοτικές επιστημονικές προσεγγίσεις.
Καλή χρονιά!